Ο Δείκτης Μάζας Σώματος και οι κατηγορίες της νοσογόνου παχυσαρκίας
Η νοσογόνος παχυσαρκία είναι μία προοδευτική, χρόνια, υποτροπιάζουσα ασθένεια που οφείλεται στη συσσώρευση περιττού λίπους στο σώμα.
Τα αίτιά της είναι ποικίλα και περιλαμβάνουν κοινωνικές, γενετικές, ψυχολογικές, διατροφικές συνήθειες και απουσία σωματικής άσκησης.
Η παχυσαρκία οδηγεί σε σοβαρές διαταραχές της υγείας, υπό μορφή σημαντικών συννοσηροτήτων οι οποίες μπορεί να είναι ήπιες, όπως ακράτεια ούρων, πόνος στις αρθρώσεις και ροχαλητό, έως σοβαρές, όπως καρδιακές παθήσεις, διαβήτης, υπνική άπνοια και πολλές άλλες. Κυριότερα όμως, η παχυσαρκία οδηγεί σε μείωση του προσδόκιμου ζωής.
Πρώτη στην παιδική παχυσαρκία η Ελλάδα στην Ευρωπαϊκή Ένωση
Υπολογίζεται ότι το 2035, η παχυσαρκία θα πλήττει 1,9 δισεκατομμύριο ασθενείς παγκοσμίως, δηλαδή 1 στους 4 ανθρώπους, και θα επιβαρύνει τα εθνικά συστήματα υγείας ανά τον κόσμο, με περίπου 4,1 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως. Επίσης, από το 2020 ως το 2035, εικάζεται ότι η παιδική παχυσαρκία θα αυξηθεί με ποσοστό 100%.
Στην Ελλάδα το φαινόμενο είναι ιδιαίτερα έντονο, καθώς είναι πρώτη στην Ευρωπαϊκή Ένωση στην παιδική παχυσαρκία, και στις πρώτες θέσεις στην παχυσαρκία των ενηλίκων, με ποσοστό 24,9%.
Ο υπολογισμός της παχυσαρκίας γίνεται με τον Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ), που ισούται με το βάρος σε κιλά διά του τετραγώνου του ύψους σε μέτρα. Ο ΔΜΣ επινοήθηκε το 1832 από τον Βέλγο Κετελέ και έχει γίνει αποδεκτός από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
Με τη βοήθεια αυτού του δείκτη, οι ασθενείς κατατάσσονται στις παρακάτω κατηγορίες:
- ΔΜΣ μεταξύ 25 και 30 υποδεικνύει ότι ένα άτομο είναι υπέρβαρο.
- ΔΜΣ σπό 30 και πάνω υποδεικνύει ότι ένα άτομο πάσχει από νοσογόνο παχυσαρκία, και συγκεκριμένα:
- ΔΜΣ μεταξύ 30 και 35 υποδεικνύει ότι ένα άτομο πάσχει από νοσογόνο παχυσαρκία τύπου Ι.
- ΔΜΣ μεταξύ 35 και 40 υποδεικνύει ότι ένα άτομο πάσχει από νοσογόνο παχυσαρκία τύπου ΙΙ.
- ΔΜΣ πάνω από 40, υποδεικνύει ότι ένα άτομο πάσχει από νοσογόνο παχυσαρκία τύπου ΙΙΙ.
Η αιτία που η παχυσαρκία με ΔΜΣ άνω των 30 χαρακτηρίζεται ως νοσογόνος είναι επειδή, όπως ακριβώς αναφέρεται νωρίτερα, άτομα με τέτοιο ΔΜΣ επιβαρύνουν την υγεία τους σε μεγάλο βαθμό.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί, ότι ο ΔΜΣ δεν αποκαλύπτει την πλήρη εικόνα της επιβάρυνσης της υγείας του ασθενούς λόγω νοσογόνου παχυσαρκίας. Για παράδειγμα, σε πολλές ασιατικές χώρες, ασθενείς με ΔΜΣ 25 – 30 μπορεί ήδη να πάσχουν από συννοσηρότητες.
Επίσης, είναι απαραίτητο να ληφθεί υπόψιν το φύλο, η ηλικία, αλλά και ο σωματότυπος. Για παράδειγμα, ένας αθλητής με αυξημένη μυϊκή μάζα έχει υψηλό ΔΜΣ χωρίς να αυτό να τον καθιστά παχύσαρκο. Αντιθέτως, άτομα που λόγω ηλικίας ή παθήσεων έχουν χάσει μυϊκή μάζα θα έχουν μικρότερο ΔΜΣ χωρίς αυτό να σημαίνει πως έχουν λιγότερο λίπος.
Για να αποκτηθεί μία πληρέστερη εικόνα του ασθενούς, είναι πολλές φορές απαραίτητη η συλλογή περαιτέρω παραμέτρων, όπως η λιπομέτρηση, η αναλογία μέσης – γοφών αλλά και η περίμετρος της κοιλιάς, στοιχεία που συμπληρώνουν το ΔΜΣ. Παρόλα αυτά, ο ΔΜΣ έχει αποδειχτεί διαχρονικός και χρήσιμος ιατρικός δείκτης σε παγκόσμιο επίπεδο.